آسمان بازاریابی محتوا در ایران پر از ستارگان درخشانی است که این آسمان را با وجود خود پرنور می‌کنند و با این نورافشانی، تحسین همگان را برمی‌انگیزند. یکی از این ستارگان، آقای دکتر رضا شیرازی است که سال‌ها در زمینه محتوا و سئو کار کرده و امروز در بازار محتوای ایران، افراد زیادی با او آشنا هستند، از آموزش‌های او بهره گرفته‌اند و توانسته‌اند به نوعی از دانش و درک ایشان برخوردار شوند.
مجموعه محتوا مارکتینگ از همان ابتدای فعالیت خود، بنا را بر این گذاشت تا با بزرگان بازاریابی محتوا و سئو در ایران ارتباط بگیرد و مخاطبان خود را با نظرات و دانش این بزرگان آشنا کند. از این رو مصاحبه‌ای با آقای رضا شیرازی ترتیب داد و سعی کرد در این مصاحبه مهم‌ترین سوالات را مطرح کند. مصاحبه‌کننده محتوا مارکتینگ در این نشست، خانم الهام یاوری بود. در صورتی که شما هم تمایل دارید بدانید که در این مصاحبه چه گذشت و چه نظراتی رد و بدل شد، تا پایان این مقاله با ما همراه شوید.
آشنایی مختصر با جناب آقای رضا شیرازی
آقای رضا شیرازی (متولد 1357 – تهران) دوره کارشناسی خودش را در رشته سخت افزار و در دانشگاه تهران سپری کرد. سپس تصمیم گرفت فوق لیسانس خودش را در رشته هوش مصنوعی به پایان برساند. از این رو راهی دانشگاه امیرکبیر شد و کارشناسی ارشد خودش را از این دانشگاه و در رشته هوش مصنوعی اخذ کرد. او علاقه زیادی به راه اندازی و مدیریت کسب و کار دارد. از این رو تصمیم گرفت دکترای خودش را در این رشته بگیرد. در نهایت او دکترای حرفه‌ای کسب و کار را از دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران گرفت.
وی در حال حاضر مدیر مجموعه‌های وب 24 و سئو 24 است. سنگ بنای این دو مجموعه را خود آقای رضا شیرازی گذاشت و در حال حاضر با تدبیرهای او، این دو مجموعه با شتابی چشمگیر در مسیر رشد و پیشرفت حرکت می‌کنند. وی یکی از بزرگ‌ترین متخصصان دنیای محتوا و سئو در ایران است و به کمک همکاران خود در مجموعه وب 24، ابزاری به نام جت سئو را توسعه دادند. این ابزار یکی از کارآمدترین و بهترین ابزارها در بازار سئو ایران محسوب می‌شود. در ادامه مقاله تصمیم داریم به مصاحبه با این بزرگ‌مرد بپردازیم و با نظرها و دیدگاه‌های ارزشمند او آشنا شویم.
پرسش و پاسخ با جناب دکتر رضا شیرازی
پرسش‌هایی که در این مصاحبه مطرح شد، بیشتر متمرکز بر بازاریابی محتوا بود. این پرسش‌ها احتمالاً برای بسیاری از نویسندگان، علاقمندان به تولید محتوا و مدیران کسب و کار وجود دارد. بنابراین اگر با حوزه محتوا سر و کار دارید، پاسخ‌های آقای دکتر می‌تواند برای شما بسیار جذاب باشد. خانم الهام یاوری، هم‌بنیانگذار محتوا مارکتینگ، مسئولیت اجرای این نشست را بر عهده داشت و با آقای شیرازی مصاحبه کرد.
1. محتوا چیست؟
خانم یاوری به عنوان اولین سوال از آقای رضا شیرازی پرسید: «محتوا چیست؟»
آقای دکتر شیرازی در پاسخ گفتند: «بر اساس تجربه من، در مفهوم بازاریابی درونگرا (Inbound Marketing)، محتوا بزرگ‌ترین نقش را دارد؛ زیرا می‌تواند کابران را به سمت کسب و کارها جذب کند، نقش اعتمادزایی را برای کاربران ایفا کند و باعث می‌شود که در نهایت فروش یک کسب و کار بیشتر شود.«
وی اضافه کرد: «ارتباط بین کسب و کارها و مخاطبان تغییر کرده، از حالت یک‌طرفه خارج شده و یک رابطه دوطرفه بین آن‌ها شکل گرفته است. از این رو هم در رسانه‌های اجتماعی، هم در موتورهای جستجو و غیره تولید محتوا نقش پررنگی دارد و باعث شناخته شدن کسب و کارها می‌شود. در نتیجه می‌بینیم که در دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی درونگرا، این محتواست که محوریت اصلی را دارد.»
2. ارتباط بین بازاریابی محتوا و سئو
خانم یاوری به عنوان دومین سوال پرسید: «ارتباط بین بازاریابی محتوا و سئو را چگونه ارزیابی می‌کنید؟»
آقای رضا شیرازی که سال‌هاست در زمینه سئو کار می‌کند و مدیریت یک مجموعه پیشرو در زمینه سئو را بر عهده دارد، به خوبی از این ارتباط آگاهی دارد. از این رو پاسخ داد: «این ارتباط خیلی در هم تنیده و نزدیک است. مراحل سئو (از هدف‌گذاری و تحقیق کلمات کلیدی گرفته تا فاکتورهای سئوی داخلی و خارجی) به گونه‌ای است که به تدریج اهمیت دادن به کاربران و نیازهای آن‌ها نقش مهم‌تری پیدا می‌کند. در حال حاضر فاکتورهای بازاریابی محتوا و سئو خیلی به هم نزدیک شده و حتی در برخی نقاط، مشترک هستند. هر چه جلوتر می‌آییم نقش محتوا در سئو پررنگ‌تر می‌شود.»
آقای شیرازی با بیان یک مثال، این شباهت و اشتراک بین سئو و بازاریابی محتوا را روشن‌تر کرد: «مفهوم سفر خریدار (Customer Journey) ابتدا در بازاریابی محتوا بود ولی الآن در سئو (برای تحقیق کلمات کلیدی، درک نیت کاربر از جستجو و غیره) خیلی بیشتر از این مفهوم استفاده می‌شود.»
3. پیش بینی آقای ضا شیرازی از آینده بازاریابی محتوا و سئو
خانم یاوری سوال جالبی را در این مصاحبه مطرح کرد: «آقای شیرازی، با توجه پیشرفت‌های مداوم و روزافزون الگوریتم‌های گوگل، پیش‌بینی شما از آینده بازاریابی محتوا و سئو چیست؟»
آقای شیرازی در پاسخ گفت: «چند اتفاق مهم در این زمینه دارد میفتد. یکی اینکه هوش مصنوعی آمده و نقش مهمی در الگوریتم‌های گوگل پیدا کرده و در آینده هم این نقش پررنگ‌تر و مهم‌تر خواهد شد. در سال‌های اخیر گوگل، الگوریتم‌هایی مثل برت (BERT)، اسمیت (SMITH) و غیره را ارائه کرده و به تدریج دارد درک بهتری از کلمات کاربران در هنگام جستجو پیدا می‌کند. الگوریتم برت و اسمیت این توانایی را دارند که محتوای متنی را درک کنند. این باعث می‌شود که گوگل نیت کاربران از جستجو را بفهمد تا بتواند این نیت را با محتوایی که می‌خواهد به کاربر پیشنهاد دهد، تطبیق دهد.»
وی افزود: «در حال حاضر آن نویسنده‌ای که بتواند بر اساس نیاز کاربران محتوا تولید کند، اعتمادشان را جلب کند و خواسته‌هایشان را برآورده کند، می‌تواند نتایج بهتری به ارمغان بیاورد. این بخشی از ماجراست و گوگل در آینده می‌تواند کیفیت محتوای متنی را خیلی بهتر درک کند و این اتفاق روی کیفیت نتایج جستجو تأثیر قابل توجهی می‌گذارد. البته هوش مصنوعی یک نقش مهم دیگر هم دارد و آن نقش این است که کیفیت مترجمان ماشینی به مرور بهتر می‌شود و در آینده حتی می‌تواند وارد حوزه تولید متن شود. از این رو ممکن است نویسندگان و تولیدکنندگان محتوا با یک رقیب جدی مواجه شوند. البته عقیده من این است که خلاقیت و هنر انسان در نویسندگی همیشه وجود دارد و در آینده می‌تواند این حوزه را جذاب‌تر کند.»
4. ارزیابی آقای شیرازی از بازار محتوا
خانم یاوری در پرسش بعدی خود پرسید: «آقای شیرازی، شما دوره‌های زیادی برگزار کردید و دانشجویان زیادی را در این دوره‌ها پرورش دادید که اکنون در این زمینه دارند فعالیت می‌کنند. شما بازار کنونی تولید محتوا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا کسانی که به این حوزه علاقه دارند، می‌توانند وارد بازار شوند و به تولید محتوا به عنوان یک شغل نگاه کنند؟»
آقای شیرازی: «خیلی از مفاهیم دیجیتال مارکتینگ جدید هستند. کسب و کارها در 10 سال اخیر تغییرات زیادی را تجربه کردند و به این نتیجه رسیده‌اند که باید فرایند بازاریابی خود را در حوزه اینترنت تغییر دهند. این تغییرات باعث شده که در حوزه‌های مختلف، مفاهیم و شغل‌های جدیدی شکل بگیرد. 10 سال پیش، اصلاً محتوا چندان جدی نبود و خیلی از افراد به عنوان یک مدل کسب و کار و کسب درآمد به آن نگاه نمی‌کردند. شرکت‌ها هم دنبال جذب نیروی تولید محتوا نبودند اما امروز بسیاری از شرکت‌ها و کسب و کارها به چنین نیرویی نیاز دارند و دارند در کانال‌های مختلف کار تولید محتوا انجام می‌دهند تا بتوانند مخطبان بیشتری را به سمت خودشان جذب کنند. قطعاً حوزه محتوا آینده خیلی بهتر و بزرگ‌تری خواهد داشت. بازار کار محتوا همین الآن هم بازار بزرگی است و نیاز به افرادی که در این زمینه فعال کنند، واقعاً زیاد است. اگر کسی بخواهد کار خودش را در این زمینه شروع کند، بداند که محتوا بازار بسیار خوب و مناسبی دارد.»
5. پیشنهادی برای علاقمندان به حوزه تولید محتوا
خانم یاوری: «توصیه و پیشنهاد شما برای افرادی که به حوزه بازاریابی محتوا علاقه دارند و می‌خواهند بازاریابی محتوا را به عنوان شغل خودشان انتخاب کنند چیست؟ این افراد باید از کجا شروع کنند تا در این مسیر موفق باشند؟»
آقای رضا شیرازی: «دو نکته هست که باید این افراد از آن اطلاع داشته باشند. اولین نکته، دانستن تکنیک‌های نویسندگی است. این تکنیک‌ها را می‌توان از طریق آموزشگاه‌های مختلف، اینترنت، فیلم‌های آموزشی و غیره، یاد گرفت. نحوه نوشتن محصول، مقاله، رپورتاژ نویسی و غیره زیرمجموعه تکنیک‌های نویسندگی است. پس اولین بخش، بحث دانش و یادگیری است. نکته دوم، تمرین و تکرار است. کسی که می‌خواهد وارد حوزه تولید محتوا شود، در گام اول باید شروع به نوشتن کند. او می‌تواند این کار را در وبلاگ، شبکه‌های اجتماعی و فضاهای مختلف انجام دهد. وقتی این تمرین با یادگیری ترکیب شود می‌تواند رشد و پیشرفت افراد را با خود به همراه داشته باشد.»
6. پیشنهاد برای کسب و کارها در زمینه تولید و بازاریابی محتوا
خانم یاوری: «آقای شیرازی، شما چه پیشنهادی برای کسب و کارها دارید؟ در حال حاضر محتوا به یک نیاز اساسی برای بسیاری از کسب و کارها تبدیل شده است. از نظر شما کسب و کارها باید چگونه نیاز خود را برطرف کنند؟ آیا کسب و کارها با توجه سطح خود (کوچک، متوسط یا بزرگ) لازم است که یک تیم محتوا در مجموعه خود داشته باشند؟ یا بهتر است به صورت برون‌سپاری کار کنند؟ پیشنهاد شما چیست؟»
آقای شیرازی: «تولید محتوا واقعاً یکی از نیازهای مهم کسب و کارهاست و اکثر مدیران هم این موضوع را به خوبی می‌دانند. از آنجا که مدل ارتباط با مشتری تغییر کرده، کسب و کارها حتماً باید به سمت محتوا حرکت کنند. بحث اینکه تولید محتوا باید در قالب تیم محتوا یا برون‌سپاری انجام شود، به عوامل مختلف و متنوعی بستگی دارد. برای همه کسب و کارها نمی‌شود نسخه واحدی بپیچیم. بعضی از حوزه‌های کاری به گونه‌ای است که تولید محتوا در آن‌ها به تخصص بالایی نیاز دارد.»
آقای دکتر در ادامه برای صحبت‌های خودشان مثالی مطرح کردند: «به عنوان مثال در حوزه پزشکی بهتر است برون‌سپاری انجام نشود؛ چون فردی که در این حوزه تخصص ندارد و بخواهد ترجمه یا جمع‌آوری کند، به هر حال ممکن است محتوای اثربخشی از خود ارائه ندهد یا در محتوای او ایراد و اشکال وجود داشته باشد که در این صورت ممکن است تبعات سنگینی به بار بیاورد. از این رو در این حوزه به یک فرد متخصص نیاز داریم و سپس آن فرد باید آموزش ببیند که چگونه تکنیک‌های تولید محتوا را پیاده کند. گاهی مواقع لازم است که یک پیام از درون سازمان به بیرون منتقل شود. در این حالت هم بهتر است برون‌سپاری نشود؛ چون ممکن است نویسنده نتواند آن حس و احساس را به بیرون منتقل کند.«
وی افزود: «البته برای کسب و کارهایی که یک مقدار عمومی‌تر هستند، برون‌سپاری چه از نظر هزینه و چه از نظر کیفیت کار می‌تواند راهکار خوبی باشد. خصوصاً کسب و کارهای کوچکی که توانایی داشتن یک تیم محتوا را ندارند و می‌خواهند کارشان خیلی خوب و باکیفیت جلو برود، می‌توانند از برون‌سپاری کمک بگیرند.»
7. رعایت نکات مهم در استراتژی محتوا
خانم یاوری: «کسب و کارها در استراتژی محتوای خودشان باید چه نکاتی را مد نظر داشته باشند و لحاظ کنند؟»
آقای دکتر شیرازی: «استراتژی محتوا باید زیرمجموعه استراتژی بازاریابی و برند باشد. باید به فاکتورهای مختلفی توجه کنیم تا بدانیم که چه نوع محتوایی باید تولید کنیم. به عنوان مثال من اول باید پرسونای برند را شناسایی کنم تا بدانم که باید با چه لحنی با این پرسونا صحبت کنم، کجا باید پیام خود را به این پرسونای خاص برسانم و این اساس این پرسوناست که لحن و نوع محتوا مشخص می‌شود. بعد از مشخص کردن پرسونا تازه وارد حیطه تولید محتوا می‌شویم.»
او گفت: «همچنین باید بدانم که کاربر و مخاطب من چه کلماتی را در گوگل جستجو می‌کند، چه دغدغه‌هایی دارد، چگونه فکر می‌کند و بعد بر اساس این نیاز مخاطب سراغ تولید محتوا بروم. این کار باعث می‌شود که محتوای ما بیشتر خوانده و دیده شود و ارزش بالاتری برای کسب و کار ما ایجاد کند. از این باید از یک سند بالادستی مثل سند بازاریابی و دیجیتال مارکتینگ است، استفاده کنم و بر اساس این اسناد، استراتژی بازاریابی محتوا را طراحی کنیم. با این کارها می‌توانیم به اثربخشی مورد نظر برسیم.»
8. نیم نگاهی به جت سئو، محصولی از مجموعه وب 24
خانم یاوری: «می‌خواهیم کمی در مورد ابزار تأثیرگذاری که در بازار سئو ایران معرفی شده و جت سئو نام دارد، صحبت کنیم. این ابزار را مجموعه وب 24 توسعه داده و آماده کردند. با توجه به محدودیت‌هایی در استفاده از ابزارهای خارجی داریم، تصور می‌کنم که جت سئو، ابزار موفقی بوده و می‌تواند تأثیر چشمگیری روی بازار سئو و سئوکارها داشته باشد. تصور می‌کنید که جت سئو تا چه اندازه می‌توانید در زمینه بازاریابی محتوا به کسب و کارها کمک کند؟»
آقای شیرازی: «ما به خاطر نیازمان به چنین ابزاری به سمت توسعه جت سئو حرکت کردیم. من خودم سال‌ها پیش که کار سئو را شروع کردیم، اول با خارج از ایران کار می‌کردم. این ابزار Web CEO نام داشت که ابتدا تحت ویندوز بود و اخیراً بررسی کردم و دیدم کاملاً تحت وب شده است. قبلاً سئو سایت‌های انگلیسی و فرانسوی را با این ابزار پیش می‌بردیم. بعد که خواستیم در ایران از این ابزار استفاده کنم، دیدم زبان فارسی را پشتیبانی نمی‌کند و خیلی از ابزارهای سئو در دنیا چنین مشکلی را دارند. از طرفی اطلاعات و دیتا بیس (پایگاه داده) آن‌ها خاص ایران نیست و به همین خاطر چندان کامل و مناسب نیست. از طرفی هزینه‌های دلاری و بالایی دارند. اینجا بود که حس کردیم ما در ایران به چنین ابزاری نیاز داریم و باید ابزاری باشد که مشکلات ما را حل کند. به همین دلیل پروژه جت سئو را شروع کردیم.»
وی ادامه داد: «جت سئو امکانات خیلی خوبی در حوزه تحقیق کلمات کلیدی به زبان فارسی دارد. در حال حاضر چهار گزارش دارد که واقعاً خوب هستند و من خودم از آن‌ها استفاده می‌کنم و نیاز را برآورده کرده است. در مورد تحلیل زبان فارسی، آمدیم یک سری قوانین را در جت سئو استفاده کردیم که از جمله آن‌ها می‌شود به ایرادهای نگارشی و استفاده از کلمات نادرست اشاره کرد. جت سئو این موارد را بررسی و مشکلات را گزارش می‌کند و افراد می‌توانند با در نظر گرفتن این گزارش‌ها مشکلات را برطرف کنند. جت سئو، امکانات دیگری هم دارد که شما در جریان آن‌ها هستید. این ابزار حدود 50 گزارش دارد که مشکلات بخش‌های مختلف سایت از جمله عناوین صفحات، متای توضیحات، تگ‌های هدینگ، آلت تصاویر را چک می‌کند و برای سایت‌هایی که می‌خواهند در زمینه سئو کار کنند می‌تواند ابزار مفیدی باشد.»
آقای شیرازی در حین صحبت‌های خود وعده خوبی برای آینده جت سئو دادند: «برای تحلیل زبان فارسی، مسیر ما در جت سئو مسیر طولانی و ادامه‌داری است. من خودم احساس می‌کنم که این ابزار خیلی جای کار دارد. ما مدتی داشتیم تحقیق می‌کردیم که قوانین نگارشی را استخراج کنیم تا بتوانیم آن‌ها را در جت سئو پیاده کنیم و در دسترس کاربران قرار دهیم.»
9. آخرین نکته برای علاقمندان به تولید محتوا و کسب و کارها
خانم یاوری در پایان مصاحبه از آقای شیرازی خواستند که آخرین نکته، پیشنهاد یا توصیه خودشان را بیان کنند: «به عنوان آخرین نکته به کسانی که به عنوان نویسنده، تمایل به فعالیت در این حوزه دارند یا کسب و کارهایی که دغدغه تولید محتوا دارند و می‌خواهند این دغدغه را با شرایط ایده‌آل (با مناسب‌ترین هزینه، با کیفیت بالا و در سریع‌ترین زمان ممکن) برطرف کنند، چه توصیه یا پیشنهادی دارید؟»
آقای شیرازی: «اتفاقی که برای کسب و کارها افتاده این است که مشتریان به جای اینکه در خیابان، پاساز و بازار باشند، وقت خودشان را در موبایل و اینترنت صرف می‌کنند. کاری که کسب و کارها در این شرایط باید انجام دهند این است که خودشان را با مشتریان وفق دهند. در چنین شرایطی فعالیت‌های دیجیتال مارکتینگ که محتوا یک حالت مرکزی در این فعالیت‌ها دارد، لازم و ضروری است. اگر یک کسب و کار خودش را با این شرایط وفق ندهد، به تدریج از بازار خارج می‌شود و رقبا جای آن را می‌گیرند. فکر می‌کنم که اکثر شرکت‌ها و کسب و کارها اهمیت محتوا را به خوبی درک کردند و دارند به سمت آن حرکت می‌کنند.»
وی در نهایت اظهار داشت: «همه مشاغلی که در حوزه دیجیتال مارکتینگ مشغول به کار هستند که از جمله آن‌ها می‌شود به حوزه محتوا اشاره کرد، در حال حاضر و در آینده بازار کار خوبی دارند. بنابراین افراد مختلف اگر با روش‌های بازاریابی محتوا آشنا باشند، می‌توانند هم برای خودشان و کسب و کار شخصی‌شان ارزش‌آفرینی کنند و هم به عنوان شغل، محتوا می‌تواند حوزه شغلی جذاب و درآمدزایی باشد.»
مجموعه محتوا مارکتینگ؛ راهکاری برای رفع دغدغه کسب و کارها
در مصاحبه محتوا مارکتینگ و آقای دکتر رضا شیرازی به این نتیجه رسیدیم که بازاریابی محتوا روز به روز دارد گسترش می‌یابد و به یکی از روش‌های جذاب و عالی برای درآمدزایی و بازاریابی تبدیل می‌شود. در صورتی که شما هم به حوزه محتوا علاقمند هستید و احساس می‌کنید که دانش و مهارت لازم برای ورود به این حوزه را دارید، کافی است اقدام کنید و با یکی از مجموعه‌های مختلفی که خواهان کارشناس تولید محتوا هستیند، همکاری خود را آغاز کنید.
در صورتی که خودتان مدیر یا صاحب کسب و کار هستید و دغدغه تولید محتوای باکیفیت و عالی را دارید و می‌خواهید بازاریابی محتوا را با قدرت برای کسب و کار خود آغاز کنید، مجموعه محتوا مارکتینگ آماده است تا دغدغه شما را برطرف کند. این مجموعه کلکسیونی از بهترین و کارآمدترین نویسندگان و تولیدکنندگان محتوا را در اختیار دارد و آماده است که با تولید محتوا درجه یک، مخاطبان زیادی را به سمت کسب و کار شما جذب و اعتماد آن‌ها را جلب کند. در صورتی که تمایل دارید اطلاعات خود را از مجموعه محتوا مارکتینگ و خدمات آن افزایش دهید و همچنین برای ثبت سفارش تولید محتوا کافی است به وب‌سایت محتوا مارکتینگ مراجعه کنید.
در صورتی که محتوای این مصاحبه برای شما مفید و ارزشمند بود پیشنهاد می‌شود مقاله چرا به تولید محتوا نیاز داریم؟ را مطالعه کنید. در این مقاله دلایلی مطرح می‌شود که اهمیت تولید محتوا برای کسب و کارها را به خوبی نشان می‌دهد. از نظر شما رعایت چه تکنیک‌هایی باعث می‌شود که محتوای ما جذاب و اثربخش باشد؟ آیا شما برای کسب و کار خود بازاریابی محتوا انجام می‌دهید؟ از نظر شما این مدل بازاریابی چه مزایا و معایبی دارد؟ لطفاً پرسش‌ها، نظرها و پیشنهادهای خود را با ما و کاربران محتوا مارکتینگ زیر همین مقاله به اشتراک بگذارید.
